Açıklama
Teknik hakkında
Etki analizi, bir sistemde yapılan bir değişiklikten kaynaklanan potansiyel sonuçları belirlemek için kullanılır. Arnold ve Bohner’e (bu tekniği ilk öneren yazarlar) göre, üç ana etki analizi türü vardır:
- İzlenebilirlik Etki Analizi: Gereksinimler, spesifikasyonlar, tasarım öğeleri ve testler arasındaki bağlantıları yakalar ve başlatıcı bir değişikliğin kapsamını belirlemek için bunların ilişkilerini analiz eder.
- Bağımlılık Etki Analizi: sistem üzerindeki etkinin derinliğini belirlemek için.
- Deneyimsel Etki Analizi: bir değişikliğin gelecekteki potansiyel sonuçlarını belirlemek için bir kuruluşun zımni bilgisini ve önceki deneyimlerini kullanmak.
Nereden geliyor?
Değişim etki analizi olarak da bilinen etki analizi ilk olarak 1996 yılında Amerikalı yazılım mühendisleri Robert S. Arnold ve Shawn A. Bohner tarafından Yazılım Bakımı adlı kitaplarında tanımlanmıştır. Arnold ve Bohner kitapta etki analizinin “bir değişikliğin olası sonuçlarını belirlemek veya bir değişikliği gerçekleştirmek için nelerin değiştirilmesi gerektiğini tahmin etmek” olduğunu belirtmişlerdir.
Hangi amaçlar için uygundur? (Mühendislik eğitiminde nasıl kullanılır?)
Etki analizi, değişim uygulanmadan önce bir değişimin planlanması ve değerlendirilmesinin öneminin öğrenciler arasında anlaşılmasını sağlamak için güçlü bir yöntemdir. Stratejik düşünmeyi teşvik eder, işbirliği becerilerini geliştirir ve çözümlerde yaratıcılığı artırır. Bu tekniğe ilişkin bilgi, öğrenciyi seçtiği herhangi bir kariyer yolunda olumlu yönde etkileyebilecek uzun vadeli becerilerle donatabilir.
Nasıl kullanılır?
Bir etki analizi iki adımdan oluşur. İlk olarak, söz konusu unsurla ilgili ilişkileri bulmamız gerekir ve daha sonra değişiklikle ilgili olası sonuçları ve riskleri ortaya çıkarmak için bunları gözden geçiririz. Etki analizi yapma yöntemi, departmana, değişiklik veya özellik türüne ve analiz edilen etkinin türüne bağlı olarak kuruluştan kuruluşa değişir. Ancak etki analizi üç genel adımda gerçekleştirilebilir:
- Hazırlık: Ekibe karar verildikten sonra, etki analizinin amaçları, hedefleri ve kapsamı net bir şekilde tanımlanabilir. Önerilen değişiklik belirsizlik olmadan açıkça ifade edilmelidir.
- Bilgi toplayın: Önerilen değişiklikten etkilenen üst düzey alanlar hakkında beyin fırtınası yapın (ör. Müşteri grupları, departman stratejisi, iş süreçleri vb.) Değişiklikten etkilenecek tüm departmanları listeleyin. Beyin fırtınasının sonucuna dayanarak, ilgili departmanlardan veri toplamak için bir anket oluşturun. Verilere ikincil kaynaklar (önceden sağlanmış bir veri seti, dergiler vb.) aracılığıyla erişilebiliyorsa, birincil veri toplama işleminden kaçınılabilir.
- Toplanan verilere dayanarak etkiyi analiz edin. Bu, kategorik olarak (fayda ve sakıncaları belirterek) veya bir etki puanının verildiği niceliksel olarak yapılabilir (puan ne kadar yüksekse etki de o kadar yüksektir ve pozitif puan faydaları, negatif puan ise sakıncaları gösterir).
Bu teknik çevrimiçi olarak nasıl uygulanır?
Etki analizi görevi grup ya da bireysel ödev olarak verilebilir. Görev bireysel olarak verilirse, çevrimiçi araçlar zorunlu değildir, çünkü birey görevi kelime işlemci ve elektronik tablo uygulamaları gibi mevcut araçlarla gerçekleştirebilir.
- Bir zaman çizelgesi hazırlayın ve yöntemi kullanma amacınızı kendiniz için netleştirin. Böylece etkinliği öğrencilere daha iyi açıklayabileceksiniz.
- Öğrencilerle paylaşılmak üzere bir senaryo ve önerilen değişikliği oluşturun. Öğrencilerin görevi başarıyla tamamlamaları için gereken tüm verilerin verildiğinden emin olun.
- Görevin gerekli sonucunu öğrencilere iletin (daha önce açıklandığı gibi nicel veya kategorik çıktı gerekliliği gibi).
- Öğrencilerin/öğrenci gruplarının etkiyi hesaplamaları veya göstermeleri için bir şablon oluşturun. Bu, çıktı raporunda tutarlılık sağlayarak adil bir değerlendirme sürecini kolaylaştırır.
- Tüm belgeleri paylaşılan bir klasöre yükleyin, böylece tüm öğrenciler bunlara erişebilir.
- Katılımcıları oturum günü belgelere erişmeleri gerektiği konusunda bilgilendirin (platformu daha önce hiç kullanmamışlarsa, erişip erişemeyeceklerini test etmelerini isteyin).
- Öğrenciler bu görevi bireysel olarak ya da gruplar halinde yapabilirler. Onları gruplara ayırmak istiyorsanız, gruplara atayan bir belge hazırlayın ve bu belgeyi de yükleyin.
- Görev bir grup ödevi olarak tasarlanmışsa, bir beyaz tahta uygulaması kullanarak bir çalışma alanı oluşturun ve katılımcıları çalışma alanına atayın.
Uygulama sırasında
- Katılımcılara alıştırma hakkında temel bilgiler vererek oturumu tanıtın (örn. zaman çizelgesi, yönergeler, şablonlar)
- Senaryoyu, görevi ve beklenen öğrenme çıktısını öğrencilere açıklayın.
- Öğrencilerden etki analizini oluşturmak için daha önce açıklanan 3 adımlı süreci takip etmelerini isteyin.
- Etki puanını hesaplamak için tasarlanmış belirli bir yöntem veya etkinin gösterilmesi ve hesaplanması için kullanılan bir şablon varsa, şablonu ayrıntılı olarak açıklayın.
- Son teslim tarihlerini, teslim zaman çizelgesini ve ödevin teslim edilmesi gereken platformu belirtin.
Takip, oturumdan sonra ne yapılacağı hakkında
- Gerekli tüm belgelerin yüklendiğinden ve ortak bir platformda paylaşıldığından emin olun.
- Tüm grup üyelerinin tahsis edilen beyaz tahta çalışma alanlarında olduğundan emin olun.
- Çalışma teslim edildikten sonra, izlenen üç işlem adımına ilişkin geri bildirim verildiğinden emin olun. Bu, öğrencilerin gelecekteki çalışma bilgilerini geliştirir.
Örnekler ve/veya referanslar
İş Etki Analizi Örnek Şablonu (Word-Doküman). Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü. Şu adresten erişilebilir: https://csrc.nist.gov/CSRC/media/Publications/sp/800-34/rev-1/final/documents/sp800-34-rev1_bia_template.docx
Gerekli araçlar
Tekniği çevrimiçi bir ortamda uygulamak için aşağıdaki araçlar gereklidir:
-
- Beyaz tahta, verilerin düzenlenmesini sağlarken üyelerin aynı belge üzerinde işbirliği içinde çevrimiçi olarak çalışmasına olanak tanır. Araçlara örnek:
- Mural
- Miro
- Concept Board
- Beyaz tahta, verilerin düzenlenmesini sağlarken üyelerin aynı belge üzerinde işbirliği içinde çevrimiçi olarak çalışmasına olanak tanır. Araçlara örnek:
Kaynaklar
Bağlantılar
InterAction. (2012, March 14). Introduction to Impact Evaluation. [Video]. YouTube. Available at: https://www.youtube.com/watch?v=N764LUjj6Mw
IT Governance Ltd. (2018, May 10). Webinar: Business Continuity Management: Impact Analysis and Risk Assessment. [Video]. YouTube. Available at: https://www.youtube.com/watch?v=awLn7yZDKXs
Hearn, S., Taylor, J. S. (2014). Overview: Data Collection and Analysis Methods in Impact Evaluation. United Nations Children’s Fund (UNICEF). Retrieved October 14, 2022, from https://www.betterevaluation.org/sites/default/files/Data_collection_and_Analysis_ENG.pdf