Fishbone Diagram

Teknik hakkında

Balık kılçığı diyagramı, bir sorunun temel nedenlerini belirlemek için kullanılan görsel bir araçtır. Yöntem, 5 Neden gibi diğer kök neden belirleme araçlarına göre daha yapılandırılmış bir yaklaşımdır. Sorun veya etki balığın başında gösterilir (aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi) ve olası nedenler balığın küçük kılçıkları boyunca çeşitli kategoriler altında listelenir. İç içe geçmiş nedenler oluşturmak da mümkündür.

Balık Kılçığı diyagramı, belirli bir sorunun nedenlerini belirlemek için yapılandırılmış bir yöntemdir. Bu araç aşağıdakiler için kullanılabilir

1. 1. Bir sorunun temel nedenlerini belirleme
   2. Nedenleri sınıflandırmak ve nedenler arasındaki ilişkiyi anlamak

Nereden geliyor?

Balık kılçığı diyagramı ya da Ishikawa diyagramı, 1960’lı yıllarda kalite yönetiminin öncülerinden Profesör Kaoru Ishikawa tarafından geliştirilmiş ve 1990 yılında “Kalite Kontrolüne Giriş” adlı kitabında yayınlanmıştır.

Hangi amaçlar için uygundur? (Mühendislik eğitiminde nasıl kullanılır?)

Balık Kılçığı diyagramı, mühendislik tasarım sürecinin yaratıcı süreçlerinin başlangıcında, yani ilk problem analizinde kullanılabilir. Bu yöntem, bir sorunun temel nedenini analiz etmek ve yapılandırılmış düşünme ve muhakeme sürecini etkinleştirmek için idealdir.

Nasıl kullanılır?

1. 1. Net bir sorun ifadesi oluşturarak sorunu tanımlayın. (örnek bir problem: “öğrencilerin sınıfta daha az dikkat süresine sahip olması”). Sorun/etki balığın başına yazılır (referans için şekle bakın).
   2. Sorunun nedenlerinin ana kategorileri hakkında beyin fırtınası yapın. Bir kolaylaştırıcı konuşmayı yönetmeli ve beyin fırtınası oturumu sırasında bahsedilen nedenleri belgelemelidir. Nedenlerin kategorileri özel ihtiyaçlara göre özelleştirilebilir. Ancak, kategoriler genellikle şunları içerir:
      1. 1. Yöntemler
         2. Makineler
         3. Malzemeler
         4. Ölçüm
         5. İnsanlar
         6. Çevre
   3. Nedenler, kategorilere göre daha küçük kemikler boyunca yazılabilir. Gerekirse, birden fazla kategorideki nedenlerden bahsetmek ve nedenler içinde dallar oluşturmak mümkündür (şekilde gösterildiği gibi). Dal katmanları nedensel ilişkileri gösterir.
   4. Listelenen nedenleri ve çıkarılan nedensel ilişkileri kullanarak, sorunun temel nedenlerini belirleyin ve bunları önceliklendirin. Kök nedenlerin önceliklendirilmesi, faaliyetin daha sonra çözüm üretmesi gerekiyorsa önemlidir. Kök nedenlerin önceliklendirilmesi süreci aşağıdaki şekilde daha da alt bölümlere ayrılabilir:
      1. 1. Ekip üyelerinin ve kolaylaştırıcının her birine belirli sayıda oy tahsis edilir (örneğin 5 ve “✔” ile temsil edilir). Belirlenen nedenlerin her birine verilen oy sayısı (balık kılçığı diyagramında görüldüğü gibi), nedenin kritikliğini gösterir. Oy sayısı ne kadar yüksekse, nedenin kritik niteliği de o kadar yüksektir.
         2. Ekip üyeleri ve kolaylaştırıcı, oylarını balık kılçığı diyagramında tanımlanan bir veya daha fazla nedene tahsis eder (ancak önceden kararlaştırılan toplam limitle sınırlıdır, bu durumda 5).
         3. Belirlenen nedenlerin her birine verilen toplam oy sayısına göre (balık kılçığı diyagramında görüldüğü gibi), belirlenen temel nedenler çözüm üretmek için önceliklendirilebilir.